Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Göktürk Yazıtlarında Bilge Kağan, içi sızlayarak Türk milletini milli kültüre sahip çıkma konusunda uyarır. Bu ihtar, asırlar öncesinden günümüze kadar uzanıp gelen bir ata vasiyetidir. 735 yılında bengü taşlara kazınan bu öğütte Bilge Kağan: ’’ Türk milleti il yaptığı ilini elden çıkarmış, kağan yaptığı kağanını kaybedivermiş. Çin milletine beylik erkek evlâdını kul kıldı, hanımlık kız evlâdını cariye kıldı. Türk beyler, Türk adını bıraktı. Çinli beyler Çin adını tutarak, Çin kağanına itaat etmiş.’’ diyerek milli kimliğe sahip çıkmamanın bedelinin ağır olacağını ikaz etmiştir.

Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

 İmgesiz sanat olamayacağı gibi imgesiz şiirin de ortaya konulamayacağı bir gerçektir. İmgesel anlatım en çok da şiirde kullanılmıştır. İm kelimesi; işaret, alâmet anlamına gelmektedir. Anlam yüklenen her şey, gösterge, iz, belirti… birer im’dir. Türkçe’de sık kullandığımız, ‘’imi, timi yok.’’ deyimi, ‘’izi, belirtisi yok’’ karşılığında ifade edilmektedir. İmge sözü, im’den türetilmiştir. Sözlüklerde imge: Zihinde tasarlanan ve gerçekleşmesi özlenen şey, düş, hayâl, hülya anlamları taşır. İmge aynı zamanda hayâl, gölge, görüntü anlamlarını da içerir. İmgelem; imgeler arasında yeni ilişkiler kurma, yeni kavram ve düşünceler oluşturulmasıdır.  

Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

Cahiliye döneminde Arap şiiri çok gelişmiş, belli bir yetkinliğe ulaşmıştı. Arap şairler güzel söz söylemek için birbirleriyle çeşitli ortamlarda yarışırlardı.  Övgü ve yergide sınır tanımayan şairlere gaipten haber veren kâhin gözüyle bakılıyordu. Uygun olandan uzaklaşma anlamına gelen ifrat ve tefritte aşırılıktan çekinmeyen şairlerin cin ve şeytanlarla bağlantılı olduğuna inanılıyordu. Kabile içinden bir şair çıkınca, onun adına eğlenceler ve törenler düzenleniyordu. Panayırlarda şiirler okunuyor, yarışmalar yapılıyordu. Seçilen yedi şiir, ‘’muallakat-ı seb'a’’ adıyla Kâbe duvarına asılıyordu. Bu şiirler, klasik nazım şekli olan kaside olarak altmışla yüz beyitten oluşuyordu. Bedevilik hayatı, at ve deveye övgü bu kasidelerin başlıca konusuydu.

Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

 Her sanat alanın kendine ait bir sosyolojisi vardır. Sanat, doğrudan kişi ve toplumları ilgilendirir. Edebiyat, bir söz sanatı olduğu için toplum ve bireyle iç içedir. Edebiyatın ana malzemesi olan dil, toplumsal bir olgudur.

 Nurettin Şazi Kösemihal, Edebiyat Sosyolojisine Giriş başlıklı makalesinde konuyla ilgili şu soruları sorar: Edebiyat nedir? Edebiyat kavramının çözümlemesi, edebiyat sözlü yazılı bir dil midir? Edebiyat bir bilgi midir? Edebiyat bir anlam bir düşünce midir? Edebiyat bir eylem tekniği midir? Edebiyat sosyolojisinin cevap aradığı bu sorular, ilgili alanın temelini meydana getirir. 

Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

Sosyoloji;  toplumsal etkileşimi, bireyle toplum arasındaki ilişkiyi, sosyal kurumların yapı ve birbirleriyle ilgilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Sosyolojinin ele aldığı toplum, ortak bir kültürü ve o kültürün kurumlarını benimseyip paylaşan bireylerden oluşur. Sosyoloji bilimi, geleneksel toplumdan modern topluma dönüşümü anlama çalışmalardan doğmuştur. Sosyoloji, yerel ve küresel düzeyde toplumsal değişim ve dönüşümleri sistematik bir biçimde inceleyerek açıklar.

Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

 Düşünürler ;’’Bir sanat eseri nasıl oluşur?  Sanatçı eserini nasıl ortaya koyar? Bir sanat eseri niçin üretilir?’’ sorularına asırlar boyunca cevap aramışlardır. Her kuram, kendinden bir önceki düşünceyi eleştirerek yeni bir anlayışı ortaya koymuşlardır. Felsefe; dünya, hayat ve toplumu anlamaya çalışırken bu kavramları anlamlı kılmaya da çalışır.

Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

 Tanzimat döneminin ‘’şair-i azam’’ vasfıyla tanınan Abdülhak Hamit, şiir konusundaki görüşlerini Makber’in Mukaddemileri ile  Bir Şairin Hezeyanı ve  Nâkâfî şiirlerinde açıklamıştır. 

    ‘’İnsan, bazı kerre, hâtırına gelen bir hayâli tanıyamaz, o kadar güzeldir.

 Zihninden uçan bir fikre yetişemez, o kadar yüksektir. Kalbinde doğan bir hissi bulamaz, o kadar derindir. Bu acz ile bir feryâd koparır yâhûd pek karanlık bir şey söyler yâhûd hiç bir şey söyleyemez de, kalemini ayağının altına alıp ezer. Bunlar şiirdir.’’ Bu sözler Şair’in Makber’in Mukaddemilerinden alınmış olup şiiri bir davranış biçimi şeklinde tanımlamaktadır.

Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

Türk edebiyatında retorik ve poetikayla ilgili olarak pek çok eser yazılmış, halen de yazılmaya devam etmektedir. Bu sohbetimizde konuyla ilgili üç eserden bahsedeceğiz. Bunlar; Ahmet Cevdet Paşa’nın, Belâgat-ı Osmâniyye’si, Recâizâde Mahmud Ekrem’in Talim-i Edebiyat’ı ile Muallim Nâci’nin Istılâhât-ı Edebiyye’sidir. Ahmet Paşa, klasik Arap belâgatı üzerinde yoğunlaşarak, Türkçe uygulaması açısından değerlendirmeler yapmıştır. Recâizâde Mahmut Ekrem, Batı retorik anlayışını Türk edebiyatına uygulamıştır. Muallim Naci (1850-1893), bu iki anlayış arasında eski edebiyatı da dışlamadan hatta onun güzelliklerini ortaya koyup savunarak konuya farklı bir açıdan yaklaşmıştır.

Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

 Türk-İslam dünyasının en önemli bilginlerinden olan İbni Sina (980-1037); felsefe, matematik, astronomi, fizik, kimya, tıp, müzik ve edebiyat alanlarında eserler vermiştir. Batı’da ‘’Bilginlerin Hükümdarı’’ anlamına gelen Avicenna adıyla tanınır. 

      İbni Sina, Farabi’den sonra Türk-İslam dünyasında mantık çalışmaları yapmıştır. O, Aristo mantığından hareketle bağımsız bir mantık anlayışı ortaya koymuştur. Aristo’nun Organon ortak adı altında toplanan kitaplarını o yüzyılın anlayışı olarak ilim dili kabul edilen Arapça’ya çevirmiştir. İbni Sina bu çalışmasını  ‘Kitâbu’ş-Şifâ’ başlığı altında ansiklopedik eserinde yazmıştır. Kitâbu’ş-Şifâ’nın el-Hitâbe (Retorik) , eş-Şi ’r (Poetika) kitapları Aristo’dan çevirinin yanı sıra İbni Sina tarafından yapılan değerlendirme ve eklemelerle zenginleştirilmiştir. Fasıllar halinde açıklanan konular; şiir ve Yunan şiirinin taksimi, şairlerin genel temaları, şiirin nasıl başladığı,  beyitlerin vezinleri ve Tragedya açıklamaları, şiir terkibinin güzelliği, Tragetya’daki muhayyil izahlar, Tragedya’nın kısımları sözleri, şiirleri şeklindedir.

Ahmet URFALI tarafından yazıldı.

Kategori: Edebiyat Sohbetleri

 Sözlükler şiir terimi üzerinde farklı tanımlar yapmakla beraber; sezgiye dayanan duygu kaynaklı ahenkli sözler olduğu noktasında birleşmektedirler. Arapça olan şiir; bir şeyi inceliklerini kavrayarak bilmek, sezerek vâkıf olmak; uyumlu, ölçülü ve ahenkli söz söylemek, seziş, hissediş, sezgiye dayanan bilgi; duygu ve heyecandan kaynaklanan uyumlu, ölçülü ve ahenkli söz anlamlarını taşımaktadır.

    Şiir terimi Türkçe’de  yır kelimesiyle karşılanmıştır. Yır; duygu, imge ve düşünleri anlatış özelliğiyle dile getiren sanatlı söz, yazı, ezgi, türkü, nağme, koşma, koşuk, üzüntü, sıkıntı demektir. Görüldüğü gibi yır kelimesi müzikle şiiri yan yana kullanılmıştır. Batı dillerinde şiir (poem); yapmak, imal etmek, yaratmak anlamlarındadır.