- Enes YILDIZ tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
Arapça “ikili, ikişer” anlamına gelen “mesnâ” kelimesinin nisbet eki almış şekli olan mesnevi, her beyti kendi arasında kafiyeli nazım şekline denir. Mesneviyi, beyitlerle yazılan diğer nazım şekillerinden ayıran özelliği her beyitte ayrı kafiyeye yer verilmesidir. Divan şiirinde uzun soluklu ve genellikle belli bir plan dâhilinde yazılan müstakil mesneviler yanında, divanlarda dibace de dâhil olmak üzere divanın sonuna kadar her yerde bulunabilen küçük
- Reyhan ÇORAK tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
Müjgârılan dem yok ki ten-i hâkîye Peykân-ı kâza gibi nüzul eylemeye Ol çeşm-i kebûda sine gerdik durduk Gökden ne yağar ki yer kabûl eylemeye- Mehmet GÜNEŞ tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
Rumeli’nin kaybı Türk şiirinde önemli bir yer tutar. Asırlarca Türklerin hâkimiyetinde kalan bu toprakların kısa sürede elden çıkmasının halkı nasıl sarstığı Rıza Tevfik, Mehmet Akif, Aka Gündüz, Arif Nihat vb. şairler tarafından şiirlerde ele alınmıştır. Özellikle Balkan Savaşları esnasında ülkeyi yönetenlerin ihmalkârlığı ve beceriksizliği bu toprakların kaybedilmesini hızlandırmasını şairler de sert bir üslupla eleştirmiştir. Bu hususu işleyen şiirlerde dramatik bir üslûp kendisini hissettirmektedir. Yahya Kemâl, Arif Nihat, Orhan Şaik, Halide Nusret vd. şairler Rumeli’nin kaybının üzerinden uzun yıllar geçse de Türk halkının -özellikle Rumeli kökenli şairlerin- bu topraklara özleminin devam ettiğini ifade etmişlerdir.
- Hasan AKAY tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
Konumuz açısından çok değerli bir alıntıyla başlamak istiyorum. Sezai Karakoç diyor ki: “İmrü’l-Kays’ın başkanlığını ettiği “Muaalakatü’s-seb’a” şairleri, putperest de olsalar, arkadan gelecek Mutlak Sesi sezmiş olmaktan izler taşıyorlardı.”1 2 Onlar, “büyük şair”diler; yoksa "onların kırıntılarıyla bir ömür boyu geçinen şairlerden değil"diler... “Şair mi, şair; Mutlakın, Mutlak Hakikatin, Hayber kapısı gibi muhkem geçidine yüklenen şair... Sesleriyle, âhenkleriyle, hayallerindeki tabiat ve reel üstü biçimleriyle, o mermer kapıyı omuzlayan şair."3
- Dursun Ali TÖKEL tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
Türlerin icadının, insanın hayat karşısındaki tavrıyla yakından alakası var: “Edebî türler, insanların yaşam karşısında takındıkları tavırların çeşitliliğinin metinlere yansıması olarak ortaya çıkarlar.”[1] Türlerin kendine has dilleri vardır. Bugün için türlerin genel dilinin nesir olmasının karşısında, geçmiş zamanlarda türlerin genel dili şiir idi. Niye böyleydi? Osmanlıda sadece gazel’in, kaside’nin, mesnevî’nin değil; fıkhın, siyer’in, tarih’in, tababet’in dili de genellikle şiir idi.
- İ s m a i l Ö Z M E N tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
Nasıl 13-14. yüzyıllar Alevi - Bektaşi yazınının, özellikle de şiirinin bir başlangıç dönemi ise, 16. yüzyıl bölümü de bu yazının genel olarak doruk noktayı bulduğu, olgunlaştığı bir dönemi oluşturur. Her nekadar başlangıç evresini biraz daha eskilere götürmek mümkünse de bu inancın tohumlarının daha sık ekildiğime ürünlerini vermeye başladığı 13. yüzyılı başlangıç kabul etmek daha doğru ve gerçekçi olur. Bizi ilgilendiren, bu yazının tarihsel süreç çizgisi içerisinde Alevi - Bektaşi topluluğunun bir tür yazgısını belirleyen tarihinin toplumsal akışına koşut bir seyir izleyip izlemediği hususudur. Hatta iz düşümlü bir çizgi izleyip izlemediğidir. Öyleyse; biz bunu bir soru biçimine dönüştürerek, şöyle söyleyebiliriz; bu topluluğun şiiri toplumsal ve inançsal yaşamını yansıtmakta mıdır, diye bilecekmiyiz? Bunun için incelememizi sağlıklı, gerçekçi, derinlemesine bir yol izleyerek sürdürmeliyiz, abartmaya, yanılmaya çok az pay ayırmaya dikkat etmemiz, çaba göstermemiz gerek.
- Edebiyat Dunyamız tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
1)ZİHNİYET : Şiirin yazıldığı döneme ait sosyal, siyasi, ve kültürel özellikleri şiirinzihniyetini oluşturur.- Hüseyin DURGUT tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
Litvanya Tatarlarına ait el yazmaları mirasından günümüze ulaşan önemli kültür hazinelerinden birisi Kitab türündeki el yazmalarıdır. XIV. yüzyılın sonlarından itibaren Litvanya topraklarına yerleşen Tatar toplulukları, çeşitli sebeplerle XVI. yüzyıldan itibaren ana dillerini kaybetmeye başlamışlardır. Unutulan dilin yerini ise o coğrafyada konuşulmakta olan Slav dilleri almıştır. Bu süreç içerisinde Litvanya Tatarları dinî ibadetlerini yerine getirebilmek için İslam dini ile ilgili metinlerin çevirilerine ihtiyaç duymuşlardır. Böylece Arap harfleriyle yazılmış İslamî metinlerin Slav dillerine çevirisinden oluşan bir Litvanya Tatarları el yazmaları geleneği oluşmuştur. Kitab, Tefsir, Hamail, Tecvid gibi türlerden oluşan bu el yazmaları içerisinde Kitab türünün ilgi çekici bir yeri vardır. Arap harfli Slav dilleriyle yazılmış ve Kitab olarak adlandırılan bu metinlerin içinde çeşitli dinî hikâyeler, Müslümanların dinî ihtiyaçlarıyla ilgili bilgiler, tören tasvirleri gibi konular yer almaktadır. Kitab türünün içinde yer alan metinlerden biri de Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait miraçname metnidir.
- Gül Banu DUMAN tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
1917 Ekim Devrimi’ne kadar daha çok sözlü edebiyat biçiminde gelişen Kırgız edebiyatı, bu tarihten itibaren hızlı bir değişim ve gelişim süreci içine girmiştir. Yeni kurulan düzenin halka benimsetilmesi ve Sovyet tipi yeni insan modelinin yaratılabilmesi konularında edebiyatçılar önemli görevler üstlenmişlerdir. Çağdaş Kırgız edebiyatının oluşum yılları kabul edilen 1920-1940 yıllarından başlayarak edebiyatçılar Komünist Parti ile birlikte hareket etmiş, partiden aldıkları direktifler doğrultusunda ortaya koydukları eserlerle topluma yön vermeye çalışmışlardır. Çağdaş Kırgız edebiyatının başlangıcı aynı zamanda çağdaş çocuk edebiyatının da başlangıcıdır.
- Hasan AKTAŞ tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
Saru Saltuk, Anadolu ve Rumeli’de İslâmiyet’in temellerini atmış misyon sahibi büyük bir şahsiyettir. Hacı Bektaş-ı Velî nasıl ki Anadolu’nun kutbu ise Saru Saltuk da Rumeli’nin kutbudur. Onun misyonu şiirde kendi şahsiyeti gibi batınî bir mektep doğurmuştur. Bir muamma olan yaşamının ve ölümünün üzerinden yüzyıllar geçmesine rağmen, Anadolu ve Rumeli topraklarında Saru Saltuk efsanesi devam etmektedir ve buralarda Saru Saltuk’a ait makamların sayısı belli değildir. Türk edebiyatında onun efsanevi kişiliği ve misyonuyla ilgili epeyce şiir yazılmıştır. Saru Saltuk’la ilgili ilk şiire Muhyiddin Dolu’nun şiirlerinde rastlanır. Modern dönemde Saru Saltuk’u ilk fark eden ve şiir yazan Yahya Kemal olmuştur. Yahya Kemal ile Saru Saltuk adeta yeniden keşfedilmiştir. Bu dönemde hemen her düşünce ve ideolojiden şair onunla ilgili şiir yazmıştır. Bu, bir anlamda yeni şiire tarihsel bir temel ve epistemoloji oluşturma çabalarıdır. Tarih, en iyi şiirle anlaşılır. Biz, bu tebliğimizde işte bu şiirlere yer vereceğiz ve bu şiirler ekseninde Saru Saltuk’u anlamaya ve anlatmaya çalışacağız.
- Dursun Ali Tökel tarafından yazıldı.
- Kategori: Bilgi Dağarcığı
Kime kim aşk işi olur pîşe
Okumak yazmak olmaz endîşe
Şem’î1
Divan şairlerinin şiirlerini (gazel, mesnevi, kaside vb.) nasıl yazdıklarına ilişkin tarihi belgeler, vesikalar, günlükler, notlar, ayrıntılı tutulmuş yazma pratikleri, bu konuyu işleyen şiirler var mıdır? Bu sorunun cevabı her zaman merakımızı mucip olmuştur. Soruya olumlu bir cevap vermek pek zordur.
Yorum yaz (0 Yorumlar)